Dni Honorowego Krwiodawstwa PCK
Czym jest krew?
Krew, można śmiało powiedzieć, jest to najcenniejsza substancja w organizmie człowieka. Wyjątkowy lek. Odpowiada za wiele funkcji życiowych, bez niej nie jesteśmy w stanie funkcjonować. Krew jest płynem ustrojowym, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportową oraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu. W kontekście krwiodawstwa krew jest towarem, rzec można honorowo- dochodowym.
Dlaczego warto oddawać krew?
Niedobory krwi i jej składników występują okresowo w ciągu całego roku. Najdłużej jednak utrzymują się w okresie wakacyjnym. W tym okresie krwiodawcy najczęściej przebywają na urlopach, zwiększa się również liczba wypadków w związku z przemieszczaniem się ludzi. Centrum Krwiodawstwa
i Krwiolecznictwa stara się zabezpieczać przypadki nagłe. Często dochodzi jednak do ograniczania wydawania krwi do planowanych zabiegów operacyjnych. Niewielu z nas zdaje sobie sprawę, iż
w trakcie wykonywania skomplikowanych operacji zużywa się nawet kilka litrów krwi, a jeden dawca może oddać tylko 450 ml krwi pełnej. Postęp medycyny i możliwość przeprowadzania bardzo skomplikowanych zabiegów (m.in przeszczepów, operacji kardiochirurgicznych) sprawia, że ciągle wzrasta zapotrzebowanie na krew i jej składniki. W Polsce obserwowany jest ciągły wzrost liczby przeszczepianych narządów. W 2008 r. dokonano łącznie 1147 przeszczepów narządów, podczas gdy obecnie liczba przeszczepów wynosi ponad 1650. Wzrost zapotrzebowania na krew, nie zawsze jest współmierny ze wzrostem liczby honorowych dawców i oddawanej przez nich krwi. Zwykle wraz ze zjawiskiem starzenia się społeczeństwa maleje liczba osób zdolnych do oddania krwi. Co więcej, przyjęte ogólnie standardy postępowania z dawcami i zaostrzenie kryteriów ich kwalifikacji, powodują, że niejednokrotnie, pomimo dużej liczby osób zgłaszających się do oddania, tylko niewielka ich część może zostać dawcą.
Niedobór krwi to problem całego społeczeństwa.
Po raz pierwszy troskę o globalne bezpieczeństwo i dostępność krwi wyrażono w 1975 r. w rezolucji WHA 28.72 (World Health Asembly, działającej w ramach WHO –Światowej Organizacji Zdrowia).
W rezolucji tej apelowano do krajów członkowskich o propagowanie rozwoju narodowych systemów służby krwi w oparciu o dobrowolne, bezpłatne krwiodawstwo (VNRD) i obligowano do podjęcia innych działań koniecznych do ochrony i promocji zdrowia zarówno krwiodawców, jak i biorców krwi oraz produktów krwiopochodnych.
Możliwości pozyskiwania krwi i jej składników są ograniczone.
Zmiany demograficzne zmierzają w kierunku, w którym z upływem lat zwiększa się stosunek liczby biorców krwi i jej składników do liczby dawców. Ważne jest zwiększanie świadomości
i odpowiedzialności w populacji dawców, co w konsekwencji zaowocuje w przyszłości zwiększeniem odsetka dawców regularnych.
Przetaczanie krwi jest obecnie procedurą bardzo bezpieczną. Na bezpieczeństwo to wpływają: rygorystyczne zasady kwalifikacji dawców, stosowanie bardziej czułych testów przesiewowych, opartych nie tylko na badaniach metodami serologicznymi, ale także na technikach biologii molekularnej. Należy jednak pamiętać, iż przetaczanie krwi nadal jest obarczone pewnym ryzykiem wystąpienia niepożądanych reakcji. Dawca powinien mieć świadomość możliwości przekazania czynników zakaźnych wraz krwią, dlatego decyzję o oddaniu krwi powinien podejmować odpowiedzialnie i świadomie.
Człowiek jest jedynym źródłem tego wspaniałego leku.
To zarówno wspaniała idea jak i niezastąpiona metoda leczenia. W Polsce oparte jest na zasadzie dobrowolnego i bezpłatnego oddawania krwi. Krew pobierana jest tylko od zdrowych osób po spełnieniu odpowiednich warunków. Honorowy dawca przychodząc do punktu krwiodawstwa pomaga w wyzdrowieniu lub bezpośrednio ratuje życie drugiego człowieka. Oddając bezinteresownie krew i jej składniki wspierasz lekarzy w ich codziennej walce o życie pacjentów.
Ponad połowa Polaków uważa, że krew można wyprodukować w laboratorium.
Krwi ani żadnych produktów krwiopodobnych nie da się uzyskać sztucznie. Jedyną jej fabryką jest ludzki organizm. Ministerstwo Zdrowia zorganizowało kampanię społeczną „Twoja krew – Moje życie”, mającą na celu przekonać Polaków do oddawania krwi.
Należy obalać mity, że:
· Oddając krew można się zarazić – jest to całkowicie niemożliwe. Do pobierania krwi i próbek do badań stosuje się wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku.
· Oddawanie krwi uzależnia – oddawanie krwi nie powoduje żadnych efektów ubocznych ani uzależnienia
· Aby oddać krew, trzeba znać swoją grupę – nie jest to wymagane. Potencjalny dawca krwi jest poddawany kontroli medycznej, a grupa krwi jest ustalana po pobraniu
· Za oddanie krwi dostaje się pieniądze – w Polsce krew oddaje się nieodpłatnie i bezinteresownie.
· Krew należy oddawać jedynie na apel – krew należy oddawać regularnie, ponieważ tak tworzą się jej zapasy. Można oddać dowolną ilość krwi – Jednorazowo pobierana jest najczęściej jedna jednostka krwi pełnej, czyli 450 ml.
· Na oddawanie krwi należy przychodzić na czczo – do oddania krwi należy zgłosić się wypoczętym, po lekkim, niskotłuszczowym posiłku. Przed oddaniem krwi należy pić dużo wody. Pół godziny przed oddaniem krwi nie należy palić papierosów. Nie należy przychodzić do oddania krwi po spożyciu alkoholu i/lub środkach zmieniających nastrój.
· Oddawanie krwi powoduje zmianę wagi ciała – oddawanie krwi nie powoduje obserwowalnego spadku ani wzrostu masy ciała
Kto może zostać dawcą?
Osoby od 18 do 65 roku życia:
· które ważą co najmniej 50 kilogramów,
· u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie wykonano akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała,
· które w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie miały wykonanych żadnych zabiegów operacyjnych, endoskopowych i innych diagnostycznych inwazyjnych badań (np. gastroskopii, artroskopii, laparoskopii),
· które w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie były leczone krwią i preparatami krwiopochodnymi.
Krew pełna może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet, z tym że przerwa pomiędzy pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni w przypadku mężczyzn i 12 tygodni w przypadku kobiet. Jednorazowo od osoby ważącej co najmniej 50 kg lub więcej można pobrać ok. 450 ml krwi pełnej (1 jednostka), która zawiera krwinki czerwone, krwinki płytkowe, krwinki białe i osocze. Krew pobiera się z pojedynczego wkłucia do żyły, do jednorazowych pojemników z tworzywa sztucznego.
